5S là một phương pháp tiếp cận hệ thống để cải thiện chất lượng và an toàn bằng cách tổ chức, sắp xếp lại nơi làm việc.
Đây làm một phương pháp cổ vũ và trả lời những câu hỏi sau:
- Những cái gì sẽ được giữ lại
- Những gì được giữ lại sẽ sắp xếp ở đâu
- Sẽ sắp xếp những thứ này như thế nào
MỤC LỤC
Giới thiệu khái niệm 5S
5S là một cách dọn dẹp ở nước Nhật, với cách lấy 5 chữ cái đầu của 5 từ ghép lại thành một phương pháp. Những từ đó là:
| Tiếng Nhật | Từ tiếng Anh tương đương | Ý nghĩa |
| Seiri | Sort Sàng lọc | Chỉ giữ lại những thứ thiết yếuLọc và giữ lại những thứ thiết yếu, những thứ khác bỏ đi |
| Seiton | Set in order/ Simplify Sắp xếp | Giữ lại những thứ cần thiết một cách trật tự và có hệ thống, để có thể truy vết lại sau này |
| Seiso | Shine/ sweep Sạch sẽ | Duy trì sự sạch sẽ bằng cách sắp xếp đồ đạc đặt tại những nơi sạch sẽ, để có thể sẵn sàng được sử dụng |
| Seiketsu | Standardize Săn sóc | Giữ khu vực làm việc được sắp xếp gọn gàng, để vận hành trong một hệ thống tiêu chuẩn hóa |
| Shitsuke | Sustain Sẵn sàng | Duy trì những gì đã đạt được |
5S trong xây dựng
Các dự án xây dựng là những nơi làm việc tạm thời. Tại đây, vật liệu xây dựng được chứa dưới dạng kín và dạng để hở. Nhà thầu phải bảo quản chúng ở điều kiện tốt, gọn gàng, sạch sẽ, và sẵn sàng để sử dụng. Những nơi cất chứa vật liệu phải an toàn, không có rủi ro nào gây ra cho việc đi lại bình thường của người trong dự án. Nhà thầu phải xem xét đến yếu tố an toàn khi sắp xếp khu vực lưu trữ vật liệu. Nhà thầu phải chịu trách nhiệm cung cấp mọi nguồn lực để xây dựng dự án và các hạng mục dự án. Những nguồn lực này gồm có
- Nhân lực
- Thiết bị, máy móc, công cụ xây dựng
- Vật liệu sử dụng, lắp đặt trong dự án
- Vật tư tiêu hao
Cần lưu ý một số điểm sau khi thiết kế quy hoạch khu vực chứa vật liệu xây dựng
- Hồ sơ xây dựng quy định số lượng tối thiểu các loại máy móc, thiết bị, dụng cụ cần có sẵn phục vụ cho công việc tại công trường.
- Vật liệu xây dựng được sử dụng, lắp đặt tại dự án như được quy định trong hồ sơ Bản khối lượng hoặc Bản vật liệu, hồ sơ hợp đồng và bản vẽ.
- Các loại vật tư, vật liệu tiêu hao để Nhà thầu sử dụng khi đổ, đúc, hoặc lắp ráp thiết bị, vật liệu khác.
Một số đề xuất chung để lập kế hoạch 5S trong xây dựng
Có thể xây dựng một Kế hoạch 5S cho công trình xây dựng. Kế hoạch này có tác dụng:
- Giúp giảm thiểu thời gian tìm kiếm thiết bị, vật tư, vật liệu.
- Cải thiện thời gian của (các) hoạt động.
- Tăng chỗ chứa cho kho.
- Cải thiện an toàn.
- Tổ chức công việc gọn gàng.
| Số TT | 5S | Hành động liên quan |
| Sort | Quyết định loại nào để hở và loại nào để có che đậy Phân bổ diện tích cho từng loại thiết bị và máy móc Phân bổ diện tích cho dụng cụ điện Phân bổ diện tích cho dụng cụ cầm tay Phân bổ diện tích cho vật liệu/ thiết bị/ dụng cụ dùng cho dự ánPhân bổ diện tích cho các loại vật liệu nguy hiểm, dễ cháy Phân bổ diện tích cho sơn, hóa chất Phân bổ diện tích cho phụ tùng thay thế dùng để bảo dưỡng, bảo trì | |
| Set in order/ Simplify | Sắp xếp, bố trí thiết bị để sao cho chúng có thể di chuyển dễ dàng Những phương tiện đỗ trong khu vực sân sao cho những loại dùng nhiều nhất thì đỗ gần cổng Những thiết bị, dụng cụ dùng thường xuyên để gần nơi làm việc Kẻ vạch ngăn cách các loại máy móc, thiết bị Sắp xếp, nhận diện thiết bị để dễ thấy và lấy sử dụng Nhận diện, sắp xếp các loại vật tư theo từng phần, từng ban của tài liệu hợp đồng Nhận diện và cất giữ vật liệu theo tính chất sử dụng và theo tiến độ dự án Quyết định các loại cần được lưu giữ đặc biệt Đánh dấu/ dán nhãn/ các loại vật tư, vật liệu Lập sơ đồ, bản đồ vị tríXếp vật tư vật liệu theo trình tự sử dụng Thường xuyên để vật tư tiêu hao được dùng thường xuyên để gần nơi làm việc Lập dán nhãn các ngăn kéo bằng danh mục nội dung Giữ những loại vật liệu ván khuôn ở chung một chỗ Xác định mức độ lưu giữ đối với các loại vật tư tiêu hao | |
| Shine/ sweep | Dọn dẹp sạch sẽ mặt bằng dự án hàng ngày bằng cách dọn đi các miếng cốt thép bị cắt rời các miếng gỗ bê tông thừa các đầu ống các đầu cáp và dây que hàn đã sử dụng làm sạch thiết bị và phương tiện kiểm tra dụng cụ điện sau khi được thợ điện trả về tham dự báo cáo hư hỏng | |
| Standardize | Tiêu chuẩn hóa khu vực kho bằng cách phân bổ các khu vực riêng để vật liệu từng đơn vị, khu vực sử dụng Tiêu chuẩn hóa khu vực cho những loại dùng lâuQuyết định tiến độ làm vệ sinh cho nơi làm việc Lập và để sẵn các hộ dụng cụ tiêu chuẩn cho các kỹ thuật viên Thông báo mọi người biết về trách nhiệm của mình và các khu vực để vật dụng Tiêu chuẩn hóa kho cho các vật dụng tiêu hao Thông báo cho c ác nhà cung c ấp về nơi để vật liệu | |
| Sustain | Thực hiện theo hệ thống đã được thành lập cho đến khi kết thúc dự án |
Để có thêm các phương pháp xây dựng 5S, có thể tham khảo thêm trong bài viết ĐỌC SÁCH: DỌN DẸP THEO PHƯƠNG THỨC TOYOTA (CLEANING AND ORGANIZING THE TOYOTA WAY)
